آیات قرآن درباره ی امام حسین علیه السلام

 

 عبد اللَّه بن قاسم بطل در باره آیه شریفه: وَ قَضَیْنا إِلى‏ بَنِی إِسْرائِیلَ فِی الْکِتابِ لَتُفْسِدُنَّ فِی الْأَرْضِ مَرَّتَیْنِ‏ ...^[1] از امام صادق علیه السّلام روایت مى‏کند که فرمود: این آیه به کشتن على بن ابى طالب علیه السّلام و نیزه زدن به حسن علیه السّلام نظر دارد، و آیه‏ ... وَ لَتَعْلُنَّ عُلُوًّا کَبِیراً^[2] حاکى از کشته شدن امام‏ حسین‏ علیه السّلام است، و آیه: فَإِذا جاءَ وَعْدُ أُولاهُما ...^[3] حکایت از ریخته شدن خون حسین علیه السّلام دارد، و آیه: بَعَثْنا عَلَیْکُمْ عِباداً لَنا أُولِی بَأْسٍ شَدِیدٍ فَجاسُوا خِلالَ الدِّیارِ ...^[4] بر مردمى دلالت دارد که خداوند پیش از ظهور امام قائم علیه السّلام مى‏فرستد و هیچ کس را که مسئول خونى است در خاندان محمّد صلّى اللَّه علیه و آله و سلّم وانگذارند مگر آنکه او را بکشند، ... وَ کانَ وَعْداً مَفْعُولًا^[5] یعنى ظهور امام قائم علیه السّلام، و مقصود از آیه شریفه: ثُمَّ رَدَدْنا لَکُمُ الْکَرَّةَ عَلَیْهِمْ‏ ...^[6] رجعت امام حسین علیه السّلام است با هفتاد تن از یاران وفادار خود که کلاه خودهاى زرّین بر سر دارند از دو سو و به مردم خبر مى‏دهند که این حسین علیه السّلام است که رجعت کرده و بیرون آمده تا هیچ مؤمنى در باره آن حضرت شک و تردید نکند و بدون تردید، او دجّال و شیطان نیست و هنوز حجت بن الحسن علیه السّلام میان مردم است، و چون در دل مؤمنان استوار شود که او حسین علیه السّلام است اجل امام دوازدهم که حجت است فرا رسد، و همان امام حسین علیه السّلام خواهد بود که او را غسل مى‏دهد و کفن و حنوط مى‏کند و به خاکش مى‏سپارد، و عهده‏دار تجهیز جنازه وصى نشود مگر وصى و امام.

 

---

[1] ( 3)« و بنى اسرائیل را خبر دادیم که: دو بار در زمین فساد خواهید کرد»( سوره اسراء/ آیه 4).

[2] ( 4)« و نیز سرکشى خواهید کرد»( سوره اسراء/ آیه 4).

[3] ( 5)« چون از آن دو بار وعده نخستین در رسید»( سوره اسراء( آیه 5).

[4] ( 6)« گروهى از بندگان خویش را که جنگاورانى زورمند بودند بر سر شما فرو فرستادیم، آنها حتّى در درون خانه‏ها هم کشتار کردند»( سوره اسراء/ آیه 5).

[5] ( 7)« و این وعده به انجام رسید»( سوره اسراء/ آیه 5).

[6] ( 1)« بار دیگر شما را بر آنها غلبه دادیم»( سوره اسراء/ آیه 6).

 

( بهشت کافی ترجمه روضه کافی )

یکسان شدن مصاحف (1)

 

مرکز مطالعات و پژوهشهای فرهنگی حوزه علمیه

 

همان گونه که گفته شد دوره پس از درگذشت پیامبر(ص) دوره جمع آوری قرآن به شمار آمده است بزرگان صحابه بر حسب دانش و شایستگی خود به جمع آوری آیات و مرتب کردن سوره های قرآن دست زدند و هر یک آن را در مصحف خاص خود گرد آوردند برخی که خود از عهده این کار برنمی آمدند، از دیگران می خواستندتا مصحفی برای آنان استنساخ کنند و یا آیات و سوره های قرآن را در مصحفی برای آنان گرد آورند به این ترتیب و با گسترش قلم رو حکومت اسلامی، تعداد مصحف هارو به فزونی گذاشت با افزایش تعداد مسلمانان نیاز به نسخه هایی از قرآن نیز بیش ترمی شد چه این کتاب تنها دستور آسمانی بود که مسلمانان، تمام جوانب زندگی خود را بر اساس آن تنظیم می کردند و برای آنان منبع احکام و قانون گذاری و تشکیلات نیز به شمار می آمد.
برخی از این مصحف ها به تبع موقع و پای گاه جمع کننده آن در جهان اسلام آن روز، مقام والایی را کسب کرد مثلا مصحف عبداللّه بن مسعود، صحابی بزرگ وار که مرجع اهل کوفه[1] به شمار می آمد و مصحف ابی بن کعب مورد توجه مردم مدینه بود و مصحف ابو موسی اشعری در بصره و مصحف مقدادبن اسود در دمشق مورد توجه مردم بود.

روایت است که امام حسین علیه السلام از هیچ زنی شیر نخورد

 

امام صادق علیه السلام فرمود: جبرئیل علیه السلام بر محمد صلى اللَّه علیه و آله نازل شد و گفت: اى محمد! خدا ترا مژده میدهد بمولودى که از فاطمه متولد شود و امت تو او را بعد از تو میکشند فرمود: اى جبرئیل! سلام بپروردگارم، مرا بمولودى که از فاطمه متولد شود و امتم او را بکشند نیازى نیست، جبرئیل بآسمان بالا رفت و سپس فرود آمد و همان سخن را گفت، پیغمبر فرمود: اى جبرئیل! سلام بپروردگارم مرا بمولودى که از فاطمه متولد شود و امتم او را بکشند نیازى نیست، جبرئیل بآسمان بالا رفت و سپس فرود آمد و گفت: اى محمد! پروردگارت بتو سلام میرساند و ترا مژده میدهد که امامت و ولایت و وصیت را در ذریه آن مولود قرار میدهد، فرمود: راضى گشتم، سپس نزد فاطمه فرستاد که خدا مرا بمولودى مژده میدهد که از تو متولد مى‏شود و پس از من امتم او را میکشند، فاطمه پیغام داد که مرا بمولودى که امت تو او را پس از تو بکشند نیازى نیست، پیغمبر پیغام داد که خدا امامت و ولایت و وصیت را در ذریه او قرار داده، او هم پیغام داد که من راضى گشتم. «پس بناخوشى او را آبستن شد و بناخوشى زائید و از آبستن شدن تا از شیر گرفتنش سى ماه بود، و چون بقوت رسید و چهل ساله شد، گفت: پروردگارا! مرا وادار کن تا نعمت ترا که بمن و بپدر و مادرم انعام کرده‏ئى سپاس‏گزارم و عملى شایسته کنم که پسند تو باشد و بعضى از فرزندانم را شایسته کن» اگر او نمى‏فرمود: بعضى از فرزندانم را شایسته کن، همه فرزندان آن حضرت امام میشدند، و امام‏ حسین‏ از فاطمه علیها السلام و از هیچ زن دیگر شیر نخورد، بلکه او را خدمت پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله مى‏آوردند و آن حضرت انگشت ابهامش را در دهان او میگذارد و او باندازه‏اى که دو روز و سه روزش را کفایت کند، از آن میمکید، پس گوشت حسین علیه السلام از گوشت و خون رسول خدا صلى اللَّه علیه و آله روئید. و فرزندى شش ماهه متولد نشد، جز عیسى بن مریم علیه السلام و حسین بن على علیهما السلام.

و در روایت دیگر است که امام رضا علیه السلام فرمود: حسین را نزد پیغمبر صلى اللَّه علیه و آله مى‏آوردند و آن حضرت زبانش را در دهان او مى‏گذاشت تا مى‏مکید و بهمان اکتفا مى‏کرد و از هیچ زنى شیر نخورد.

( اصول کافی )

رسم الخط مصحف عثمانی: اسرار، حکمت و مزایای آن: دشواری قرائت مصحف و راه حل آن

 

سید محمد باقر حجتی

 

چکیده مقاله

از مسائل مهم در حوزه قرائت قرآن کریم، مسئله رسم الخط مصاحف عثمانی و چگونگی پیدایش آن است.این رسم الخط ضمنا مشکلات متعددی در امر قرائت به ویژه برای مبتدیان ایجاد می‏کند.در عین حال برخی بر این باورند که رسم الخط یاد شده جنبه توقیفی داشته و تخطّی از آن جایز نیست.در مقاله کنونی ضمن نقد نظریه توقیفی بودن رسم عثمانی مخالفت این رسم الخط با رسم الخط متداول در قرآن در شش حوزه حدف، زیادت، همزه، بدل، فصل و وصل و بالاخره وجود در نوع قرائت در برخی از کلمات قرآن، مورد بررسی قرار گرفته است.

یاری ملائکه به امام حسین

 

حریز گوید: بامام صادق علیه السلام عرض کردم: قربانت گردم، با وجود احتیاجى که مردم به شما دارند چقدر عمر شما اهل بیت کوتاه و اجل شما خانواده بیکدیگر نزدیکست؟!! فرمود: براى هر یک از ما صحیفه و مکتوبى است که آنچه در مدت عمرش راجع به برنامه کارش احتیاج دارد در آن نوشته است، چون اواامر و دستوراتى که در آنست پایان یابد، امام میفهمد که اجل او رسیده است. سپس پیغمبر صلّى اللَّه علیه و آله نزد او آید و خبر مرگش را به او گوید، و آنچه نزد خدا دارد، به او گزارش دهد، و امام حسین علیه السلام مکتوبى را که به او دادند، قرائت کرد، و خبر مرگى که در پیش داشت برایش تفسیر شد، ولى چیزهائى در آن مکتوب باقى بود که هنوز انجام نشده بود، او براى جنگ بیرون رفت، و چیزهائى که باقى بود، این بود که ملائکه یارى کردن او را از خدا خواسته‏اند و خدا اجازه فرموده است ملائکه مهیا و آماده جنگ گشته و در انتظار بودند تا آن حضرت شهید شد، ملائکه فرود آمدند، در زمانى که عمر آن حضرت تمام شده و شهید گشته بود.

ملائکه گفتند: پروردگارا! تو بما اجازه فرود آمدن و اجازه یاریش را دادى، ولى ما فرود آمدیم و تو قبض روحش نمودى!! خدا به ایشان وحى کرد: شما بر سر قبر او باشید تا او را ببینید که بیرون آمده است آنگاه یاریش کنید، اکنون گریه کنید بر او و بر از دست رفتن یارى او از شما، زیرا شما براى یارى او و گریه بر او اختصاص یافته‏اید، پس آن ملائکه براى عزا دارى امام‏ حسین‏ و براى افسوس از دست رفتن یاریش گریستند و چون بیرون آید یاور او باشند.

 

( اصول کافی )

جمع و تدوین قرآن

 

مرتضی شوشتری

هارالد موتسکی

Harald Motzki, "The collection of the Quan: a reconsideration of western views in light of recent methodological developments", Der Islam, 78 (2001) pp.1-34.

 

I. قرآن: منبعی تاریخی

دانشمندان مسلمان، قرآن را بیشتر به عنوان مبنایی برای نظام فقهی و اندیشه‏های کلامی خود مورد مطالعه قرار داده‏اند، در حالی که رویکرد اسلام شناسان غربی به قرآن، عمدتاً به خاطر موضوعات تاریخی بوده است. آنها از قرآن همچون مدرکی برای رسالت حضرت محمد (ص)، سندی از صدر اسلام و حتی منبعی برای مذهب و جامعه عرب پیش از اسلام، بهره برده‏اند.

نامه امام حسین علیه السّلام به کوفیان‏

 

هنگامى که به کوفه رفت و از آنان یارى و کمک ندید اما بعد؛ اى گروه کوفیان، هلاکت و اندوه بر شما باد! در این هنگام که سرگشته و حیران، ما را به فریادرسى خود فراخواندید و ما شتابان و آماده به فریادتان رسیدیم، شما شمشیرى را که از آن ما مى‏باشد به روى خود ما برکشیدید و آتشى را که ما بر دشمن ما و شما برافروخته بودیم بر خود ما افروختید و همه با هم یک دل و یک صدا به دشمنى با دوستان خود پرداختید و بازو و یاور دشمنانتان شدید، بدون آن که دشمنانتان در میان شما عدالتى را برقرار سازند یا آرزویى از شما برآورده نمایند. و بى‏آن که بدعتى از ما سر زده باشد و رأى و نظر سست و بى‏اساس از ما صادر شده باشد؛ پس بدانید که نفرین خدا بر شما باد! چرا هنگامى که شمشیرها در نیام و خاطر ما آسوده و هنوز رأى و نظر ما پا نگرفته بود ما را به حال خود وانگذاشتید؟ بلکه مانند انبوه ملخهاى هم پرواز، بر آن شتافتید و پروانه‏وار به سوى آن به پرواز درآمدید؛ پس هلاکت و آوارگى بر کسانى باد که جزو طغیانگران امّت و پس مانده‏هاى [جنگ‏] احزاب و بى‏اعتناشدگان به قرآن و بارورشدگان به شیطان و تحریفگران کلمات حقّ و خاموش‏کنندگان چراغ سنّتها و سازندگان حسب و نسب براى زنازاده‏ها و استهزا گرانى که قرآن را پاره پاره کردند.

به خدا سوگند! این تنها گذاشتن [رهبر]، روش همیشگى و معروف شماست و رگ و ریشه شما بر آن روییده و بن و بیخ شما بر آن استوار شده است؛ پس شما براى باغبان خود بدترین میوه گلوگیر هستید و براى رباینده خود لقمه‏اى چرب و گوارا.

هان! لعنت خدا بر پیمان‏شکنانى که پیمانها و سوگندها را پس از تحکیم و تثبیت آن بشکنند با آن که خدا را بر آن ضامن و شاهد گرفته بودند.

هان! آن زنازاده پسر زنازاده ما را بر سر دو راهى قرار داده: انتخاب شریعت یا قبول خوارى و ذلّت. ذلّت پذیرى از ما به دور است! ذلّت را نه خدا و پیامبرش بر ما مى‏پسندد و نه مؤمنان و نه آن دامانهاى پاک که ما را پرورده است و نه انسانهاى غیرتمند و نه افراد سرافراز. آرى، اینان هرگز نمى‏پذیرند که ما فرمانبردارى از فرومایگان را بر جانبازى رادمردان ترجیح دهیم. اینک من با همین افراد اندک از نزدیکان و بستگانم به پیش مى‏تازم، با آن که دشمن سرسخت و پرشمار است و یارانم دست از یارى من کشیده‏اند. هان! دیرى نپاید مگر همان اندازه که بر اسب سوار شدند و آسیاب جنگ به چرخش درآید و گردنها آویزان گردد. این عهدى است که پدرم مرا در جریان آن گذارده؛ پس شمار کار خود را فراهم کنید و سپس تصمیم خود را اجرا نمائید و مهلت ندهید. من توکّل بر خدایى نموده‏ام که پروردگار من و شماست و هیچ جاندارى نیست مگر آن که زمام امرش در دست پروردگار است. به راستى، پروردگارم بر راه راست است. ( تحت العقول )

جمع و تالیف قرآن

 

معرفت ، محمد هادی

 

جمع و تالیف قرآن به شکل کنونی،در یک زمان صورت نگرفته،بلکه به مرورزمان و به دست افراد و گروه‏های مختلف انجام شده است.ترتیب،نظم و عدد آیات‏در هر سوره در زمان حیات پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و با دستور آن بزرگوار انجام شده وتوقیفی است و باید آن را تعبدا پذیرفت،و به همان ترتیب در هر سوره تلاوت کرد.

آخرین آیه و سوره

 

محمد هادی معرفت

در روایات منقول از اهل بیت علیهم السلام آمده است که آخرین سوره،سوره نصر است.
در این سوره به ظاهر بشارت به پیروزی مطلق شریعت داده شده که پایه‏های آن‏استوار و مستحکم گشته است و گروه گروه مردم آن را پذیرفته‏اند: بسم الله الرحمان‏الرحیم،اذا جاء نصر الله و الفتح،و رایت الناس یدخلون فی دین الله افواجا،فسبح بحمد ربک‏و استغفره انه کان توابا (1).با نزول این سوره،صحابه خرسند شدند.زیرا پیروزی مطلق‏اسلام بر کفر و تثبیت و استحکام پایه‏های دین را بشارت می‏داد.ولی عباس عموی‏پیامبر از نزول این سوره سخت غمناک گردید و گریان شد.پیامبر صلی الله علیه و آله به او فرمود:

آغاز نبوت و چگونگی نزول قرآن

 

چکیده: در رابطه با آغاز نبوت و چگونگی نزول قرآن بر پیامبر اکرم(ص) دیدگاه های متعددی وجود دارد
1ـ آغاز نبوت و نزول قرآن ماه رمضان است.
2ـ آغاز نبوت با نزول وحی قرآنی نبوده است.
3ـ آغاز نبوت و نزول چند آیه در ماه رجب بوده است اما این نزول به معنای نزول قرآن نیست.
4ـ پیامبر دو بعثت داشته است یکی در ماه رجب بدون وحی قرآنی و دیگر همراه با دعوت عمومی و نزول قرآن در ماه رمضان.
5ـ قرآن دو گونه نزول داشته است: دفعی و تدریجی. دفعی آن در شب قدر و تدیجی آن با آغاز بعثت در ماه رجب بوده است.
6ـ قرآن تنها نزول تدریجی داشته و آغاز نبوت یا در ماه رمضان با نزول آیات و یا در ماه رجب بدون وحی قرآنی بوده است.
این نوشتار نخستبه تحلیل و بررسی دیدگاه های یاد شده همراه با دلایل آنها می پردازد سپس دیدگاه اخیر را انتخاب می کند و در ضمن از برخی نظریات نادر در باب نزول قرآن و آغاز نبوت نیز یاد می کند.