اِستدراج: نزدیک شدن تدریجی و غیر مستقیم کافران و فاسقان به هلاکت و عذاب، بر اثر اصرار بر کفر و گناه

 

و تکذیب و رویگردانی انسان از سوی دیگر، در مورد کافران و فاسقان به اجرا درمی‌آید. این واژه از ریشه «د‌ـ‌ر‌ـ‌ج» به معنای اندک اندک گام برداشتن^[1] و حرکت یک شیء یا حرکت در ضمن یک شیء^[2] و درهم پیچیدن اشیا^[3] و مرگ و فنا^[4] بوده، در همه کاربردهایش متضمّن معنای تدریج و نوعی حرکت صعودی^[5] یا نزولی^[6] است. استدراج به نوعی صناعت ادبی نیز گفته می‌شود که در مباحثات و مجادلات به‌کار می‌آید، به این گونه که شخص از مسیری پنهان و با جلب نظر تدریجی مخاطب، او‌را به نحوی به پذیرش مدعای خویش وادار‌می‌کند.^[7]

p72

* تمامی خیر و خوبی در بریدن طمع و چشم نداشتن به آنچه که در دستان مردم جمع شده است . امام سجاد علیه السلام *

 

* دانای روشندل کسی است که به فرمان دیو از راه  یزدان پاک جهان آفرین برنگردد . حکیم بزرگمهر *

h60

حکمت 60

 

وَ قَالَ ع اللِّسَانُ سَبُعٌ إِنْ خُلِّیَ عَنْهُ عَقَرَ

 

 

ترجمه فارسی :

 

(اخلاقى، تربیتى) و درود خدا بر او، فرمود: زبان تربیت نشده، درنده‏اى است که اگر رهایش کنى مى‏گزد

 

ترجمه انگلیسی :

 

Amir al-mu'mirirn, peace be upon him, said: The tongue is a beast; if it is let loose, it devours

s71

با یاد و نام خداوند و به امید بر آورده شدن حاجات و سلامتی و به راه راست هدایت شدن تمام انسان ها ؛

هر روز یک صفحه

صفحه هفتاد و یک (158-165)

 

سورةُ آل عمران

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

 

 

وَ لَئِنْ مُتُّمْ أَوْ قُتِلْتُمْ لَإِلَى اللَّهِ تُحْشَرُونَ (158)

 

فَبِما رَحْمَةٍ مِنَ اللَّهِ لِنْتَ لَهُمْ وَ لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ

 

حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُمْ وَ شاوِرْهُمْ فِی الْأَمْرِ فَإِذا عَزَمْتَ فَتَوَکَّلْ

 

عَلَى اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُتَوَکِّلینَ (159)

 

إِنْ یَنْصُرْکُمُ اللَّهُ فَلا غالِبَ لَکُمْ وَ إِنْ یَخْذُلْکُمْ فَمَنْ ذَا الَّذی یَنْصُرُکُمْ مِنْ بَعْدِهِ وَ عَلَى اللَّهِ فَلْیَتَوَکَّلِ الْمُؤْمِنُونَ (160)

 

وَ ما کانَ لِنَبِیٍّ أَنْ یَغُلَّ وَ مَنْ یَغْلُلْ یَأْتِ بِما غَلَّ یَوْمَ الْقِیامَةِ ثُمَّ تُوَفَّى کُلُّ نَفْسٍ ما کَسَبَتْ وَ هُمْ لا یُظْلَمُونَ (161)

 

أَ فَمَنِ اتَّبَعَ رِضْوانَ اللَّهِ کَمَنْ باءَ بِسَخَطٍ مِنَ اللَّهِ وَ مَأْواهُ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمَصیرُ (162)

 

هُمْ دَرَجاتٌ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ بَصیرٌ بِما یَعْمَلُونَ (163)

 

لَقَدْ مَنَّ اللَّهُ عَلَى الْمُؤْمِنینَ إِذْ بَعَثَ فیهِمْ رَسُولاً مِنْ أَنْفُسِهِمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِهِ

 

وَ یُزَکِّیهِمْ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَةَ وَ إِنْ کانُوا مِنْ قَبْلُ لَفی‏ ضَلالٍ مُبینٍ (164)

 

أَ وَ لَمَّا أَصابَتْکُمْ مُصیبَةٌ قَدْ أَصَبْتُمْ مِثْلَیْها قُلْتُمْ أَنَّى هذا قُلْ هُوَ مِنْ عِنْدِ أَنْفُسِکُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ کُلِّ شَیْ‏ءٍ قَدیرٌ (165)

 

ترجمه فارسی :

 

و اگر (در راه خدا) بمیرید یا کشته شوید (به رحمت ایزدى در پیوسته و) به سوى خدا محشور خواهید شد. (158)

به مرحمت خدا بود که با خلق مهربان گشتى و اگر تندخو و سخت‏دل بودى مردم از گِرد تو متفرق مى‏شدند، پس از (بدىِ) آنان درگذر و براى آنها طلب آمرزش کن و (براى دلجویى آنها) در کارِ (جنگ) با آنها مشورت نما، لیکن آنچه تصمیم گرفتى با توکل به خدا انجام ده، که خدا آنان را که بر او اعتماد کنند دوست دارد. (159)

اگر خدا شما را یارى کند محال است کسى بر شما غالب آید، و اگر به خوارى واگذارد آن کیست که بتواند بعد از آن شما را یارى کند؟ و اهل ایمان تنها به خدا باید اعتماد کنند. (160)

و هیچ پیغمبرى خیانت نخواهد کرد، و هر کس خیانت کند روز قیامت با همان خیانت بیاید (و به کیفر آن برسد) و هر کس هر عمل به جا آرد به جزاى کامل آن مى‏رسد و به هیچ کس ستمى نخواهد شد. (161)

آیا کسى که (به ایمان) در راه رضاى خدا قدم بردارد مانند کسى است که (به کفر) راه غضب خدا پیماید؟ که منزلگاه او جهنم است و بسیار بد جایگاهى است. (162)

این دو گروه را (به مراتب ایمان و کفر) نزد خدا درجات (مختلفه) است و خدا به هر چه مى‏کنند بیناست. (163)

خدا بر اهل ایمان منّت گذاشت که رسولى از خودشان در میان آنان برانگیخت که بر آنها آیات او را تلاوت مى‏کند و آنان را پاک مى‏گرداند و به آنها علم کتاب (احکام شریعت) و حقایق حکمت مى‏آموزد، و همانا پیش از آن در گمراهى آشکار بودند. (164)

آیا هر گاه به شما آسیبى رسد در صورتى که دو برابر آن آسیب را به دشمنان رساندید (باز از روى تعجب) گویید: این از کجاست؟ بگو: این مصیبت از دست خود کشیدید، همانا خدا بر هر چیز تواناست. (165)

 

ترجمه انگلیسی :

 

yet if you should die or be killed, you will still be summoned] to appear [before God.) 158 (

However since mercy from God does exist, you have been easy on them. If you had been harsh and cruel- hearted, they would have dispersed from around you. Pardon them, seek forgiveness for them, and consult with them on the matter. Yet once you have reached a decision, then rely on God; God loves those who are reliant.) 159 (

If God supports you) all (, there is no one who will overcome you; while if He should forsake you, who is there] left [to support you later on? On God should believers rely!) 160 (

No prophet should hold back anything; and anyone who defrauds] someone else [will bring along whatever he has been withholding on Resurrection Day. Then every soul will be repaid for whatever it has earned, and they will not be harmed.) 161 (

Is someone who follows after God's approval like someone else who incurs wrath from God? His refuge will be Hell, and how awful is such a goal!) 162 (

There are ranks with God, and God is Observant of whatever they are doing.) 163 (

God has benefited believers whenever He sent them a messenger from among themselves, to recite His verses to them and purify them, and teach them the Book and wisdom, whereas previously they had been in plain error.) 164 (

Yet whenever some disaster strikes you, such as has struck you twice as heavy already, you have said:" What's this for?" SAY:" It is your own doing; God is Capable of everything.") 165

h59

حکمت 59

 

وَ قَالَ ع مَنْ حَذَّرَکَ کَمَنْ بَشَّرَکَ

 

ترجمه فارسی :

 

ارزش تذکّر دادن اشتباهات

 

(اخلاق اجتماعى) و درود خدا بر او، فرمود: آن که تو را هشدار داد، چون کسى است که مژده داد.

 

ترجمه انگلیسی :

 

Amir al-mu'minin, peace be upon him, said: Whoever warns you is like one who gives you good tidings.

امدادهای غیبی: کمکهای ویژه الهی

 

امداد غیبی تعبیری مرکب از دو واژه «امداد» و «غیب» است.
ریشه «امداد» کلمه «م ـ د ـ د» است که معنای انبساط و امتداد دارد.^[1] «مدّت» نیز که برای زمان مستمر به‌کار می‌رود از همین باب است.^[2] این واژه بر زیاد شدن هم دلالت دارد، چنان‌که زمان مدّ آب رودخانه، بر آب آن افزوده می‌شود.^[3] «امداد» یاری کردن دیگری است، و بیشتر در موارد دوست‌داشتنی به‌کار می‌رود، بر خلاف «مدّ» که در موارد ناپسند استعمال می‌شود.^[4] امداد منحصر به چیزهای مادی نیست و در معنویات هم به‌کار می‌رود.^[5]

p71

* در طلب دنیا معتدل باشید و حرص نزنید ، زیرا به هر کس هر چه قسمت اوست می رسد . رسول خدا صلی الله علیه و آله *

 

* صرفه جویی به خودی خود هنر و منبع درآمد است . سه نه ک *

s70

با یاد و نام خداوند و به امید بر آورده شدن حاجات و سلامتی و به راه راست هدایت شدن تمام انسان ها ؛

هر روز یک صفحه

صفحه هفتاد (154-157)

 

سورةُ آل عمران

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحیمِ

 

ثُمَّ أَنْزَلَ عَلَیْکُمْ مِنْ بَعْدِ الْغَمِّ أَمَنَةً نُعاساً یَغْشى‏ طائِفَةً مِنْکُمْ وَ طائِفَةٌ

 

قَدْ أَهَمَّتْهُمْ أَنْفُسُهُمْ یَظُنُّونَ بِاللَّهِ غَیْرَ الْحَقِّ ظَنَّ الْجاهِلِیَّةِ یَقُولُونَ هَلْ

 

لَنا مِنَ الْأَمْرِ مِنْ شَیْ‏ءٍ قُلْ إِنَّ الْأَمْرَ کُلَّهُ لِلَّهِ یُخْفُونَ فی‏ أَنْفُسِهِمْ ما

 

لا یُبْدُونَ لَکَ یَقُولُونَ لَوْ کانَ لَنا مِنَ الْأَمْرِ شَیْ‏ءٌ ما قُتِلْنا هاهُنا قُلْ لَوْ کُنْتُمْ

 

فی‏ بُیُوتِکُمْ لَبَرَزَ الَّذینَ کُتِبَ عَلَیْهِمُ الْقَتْلُ إِلى‏ مَضاجِعِهِمْ وَ لِیَبْتَلِیَ اللَّهُ ما

 

فی‏ صُدُورِکُمْ وَ لِیُمَحِّصَ ما فی‏ قُلُوبِکُمْ وَ اللَّهُ عَلیمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ (154)

 

إِنَّ الَّذینَ تَوَلَّوْا مِنْکُمْ یَوْمَ الْتَقَى الْجَمْعانِ إِنَّمَا اسْتَزَلَّهُمُ الشَّیْطانُ بِبَعْضِ

 

ما کَسَبُوا وَ لَقَدْ عَفَا اللَّهُ عَنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ حَلیمٌ (155)

 

یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَکُونُوا کَالَّذینَ کَفَرُوا وَ قالُوا لِإِخْوانِهِمْ إِذا ضَرَبُوا

 

فِی الْأَرْضِ أَوْ کانُوا غُزًّى لَوْ کانُوا عِنْدَنا ما ماتُوا وَ ما قُتِلُوا لِیَجْعَلَ اللَّهُ

 

ذلِکَ حَسْرَةً فی‏ قُلُوبِهِمْ وَ اللَّهُ یُحْیی‏ وَ یُمیتُ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصیرٌ (156)

 

وَ لَئِنْ قُتِلْتُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ أَوْ مُتُّمْ لَمَغْفِرَةٌ مِنَ اللَّهِ وَ رَحْمَةٌ خَیْرٌ مِمَّا یَجْمَعُونَ (157)

 

ترجمه فارسی :

پس از آن غم، خدا شما را ایمنى بخشید که خواب آسایش، گروهى از شما را فرا گرفت و گروهى هنوز در غم جان خود بودند و از روى نادانى به خدا گمان ناحق مى‏بردند (از روى انکار) مى‏گفتند: آیا ممکن است ما را قدرتى به دست آید؟ بگو: تنها خداست که بر عالم هستى فرمانرواست. (منافقان از ترس مؤمنان) خیالات باطل خود را که در دل مى‏پرورند با تو اظهار نمى‏دارند، (با خود) مى‏گویند: اگر ما را قدرت و پیروزى بود (شکست نمى‏خوردیم) و در اینجا کشته نمى‏شدیم. بگو: اگر در خانه‏هاى خود هم بودید باز کسانى که سرنوشت آنان (در قضاى الهى) کشته شدن است (از خانه‏ها) به پاى خود به قتلگاه بیرون مى‏آمدند، تا خدا آنچه در سینه دارید بیازماید و آنچه در دل دارید پاک و خالص گرداند، و خدا از راز درون سینه‏ها آگاه است. (154)

کسانى از شما که در روز برخورد دو گروه (مسلمان و کافر در جنگ احد) پشت کردند و فرارى شدند شیطان آنها را به سبب نافرمانى و بدکرداریشان به لغزش افکند، و همانا خدا از آنها درگذشت، که خدا بسیار آمرزنده و مهربان است. (155)

اى گرویدگان (به دین اسلام)، شما مانند کسانى نباشید که راه کفر (و نفاق) پیمودند و درباره برادران و خویشان خود که به سفر رفته و یا به جنگ حاضر شدند (و مردند یا به شهادت رسیدند) گفتند: اگر نزد ما مى‏ماندند به چنگ مرگ نمى‏افتادند و کشته نمى‏شدند. این آرزوهاى باطل را خدا حسرت دلهاى آنان خواهد کرد، و خداست که زنده مى‏گرداند و مى‏میراند و خدا به هر چه کنید آگاه است. (156)

اگر در راه خدا کشته شده یا بمیرید (در آن جهان به آمرزش و رحمت خدا نائل شوید، که) همانا آمرزش و رحمت خدا بهتر از هر چیز است که (در حیات دنیا براى خود) فراهم آورند. (157)

 

ترجمه انگلیسی :

 

Then following] your [worry, He sent down confidence upon you; a drowsiness overcame one squadron of yours, while another squadron fretted themselves thinking something besides the Truth about God, guesswork from] the times of [Ignorance. They said:" Is this a concern of ours in any way?" SAY:" The whole concern is up to God." They hide something they do not show in their souls, they say." If we had had anything to do with the matter, we would not have had to fight here." SAY:" Even though you were in your own homes, those for whom killing has been prescribed would have shown up on their deathbeds, so that God might test what is on your minds and purge whatever is in your hearts. God is Aware of whatever is on your minds!) 154 (

Those of you who turned away on the day when both troops met, were only tripped up by Satan because of something they had earned. However God has pardoned them, for God is Forgiving, Lenient.") 155 (

) XVII (You who believe, do not be like those who disbelieve and tell their brethren when they travel around the earth or are out on some campaign:" If they had been with us, they would not have died nor been killed," so that God places that] sort of [despair in their hearts. God gives life and brings death; God is Observant of anything you do.) 156 (

If you should be killed for God's sake or die, forgiveness and mercy from God are better than what they are gathering;) 157

سنت های الهی در قرآن

 

مهدی جعفری

اهمیت بحث از سنت الهی

با توجه به این که در آیات قرآن و سخنان معصومین( علیهم السلام )مخصوصاً سخنان امام علی( علیه السلام )در نهج البلاغه, کلمه سنت و سنن مطرح شده, توجه به آموزش و تجربه اندوزی از سنت ها امری لازم است. بدون کوشش در راه شناسایی بعضی از سنت ها و معرفت برخی از اصول حاکمه در تاریخ و اقوام و ملل گذشته, پیمودن راه سعادت و نیک بختی برای ما دشوار می باشد. مطالعه سنت های الهی و بهره گرفتن و عبرت آموختن از این قوانین (لا یتغیر الهی), آینده را برای ما روشن می نماید, چرا که سنت های الهی فرا گیرند و هر کس مرتکب عملی شود که اقوام گذشته آن را انجام داده اند, قطعاً همان سنت های معمول در حق گذشتگان گریبانگیر او هم خواهد شد.
تأثیر عملکرد اقوام و ملت ها در شکوفایی یا سقوط تمدن ها, عذاب های نازل شده بر اقوام در اثر گناه و… مطالبی است که از تحقیق در سنت های الهی برای افراد روشن می شود. از این رو شناخت سنت و ویژگی های سنت های الهی و تعیین مصادیقی از آنها می تواند برای افراد طالب سعادت, راه گشا باشد.

لیلا سلطانی

شماره اشتراک 2176, از همدان

p70

* حکمت بیش از هر چیز ، به خرد تکیه دارد . حکیم ارد بزرگ *

 

* اگر از خطاهای خود درس نگیریم ، ممکن است در آینده نیز آنها را تکرار کنیم . آنتونی رابینز *