عطسه

سلام این مطالب رو توی کتاب خوندم و به نظرم جالب اومد چون اکثر ما روزانه به نوعی باهاش درگیریم :

57- باب استحباب دعا براى عطسه‏کننده مسلمان‏

1-^[1] امام صادق (ع) فرموده: فرد مسلمان نسبت به برادر مسلمان خود داراى حقوقى است. 1- وقتى او را ملاقات مى‏کند سلام کند. 2- در موقع بیمارى از او عیادت کند. 3- در غیاب او دوستى خالص باشد. 4- هنگام عطسه کردن برایش دعا کند، عطسه‏کننده بگوید

«الحمد للَّه ربّ العالمین، لا شریک له»

. و برادر مسلمانش بگوید:

«یرحمک اللَّه»

و او در پاسخ بگوید

«یهدیکم اللَّه و یصلح بالکم»

(خدا شما را هدایت کند و زندگى شما را بهبود بخشد). 5- دعوتش را بپذیرد. 6- وقتى بمیرد جنازه‏اش را تشییع کند.

2-^[2] امام صادق (ع) از رسول خدا (ص) نقل فرموده است: هر گاه شخصى عطسه کرد به او دعا کنید و لو از پشت جزیره [از راه دور] باشد.

3-^[3] در روایت دیگرى آمده است: اگر چه از آن طرف دریا باشد.

آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام (ترجمه وسائل )، ص: 74

4-^[4] اسحاق بن یزید و معمّر بن أبى زیاد و ابن رئاب گویند: در نزد امام صادق (ع) نشسته بودیم که مردى عطسه کرد هیچ کس دعا نکرد، حضرت برایش دعا کرد و فرمود: «سبحان اللَّه» چرا دعا نکردید؟ از حقوق مسلمان بر برادرش این است که 1- وقتى مریض شود از او عیادت کند. 2- دعوت او را بپذیرد. 3- در تشییع جنازه‏اش حاضر شود. 4- موقع عطسه کردن به او دعا کند.

5-^[5] داود بن حصین گوید: با چهارده نفر نزد امام صادق (ع) بودیم امام (ع) عطسه کرد هیچ کس سخن نگفت، امام فرمود: چرا دعا نکردید؟ از جمله حقوق مؤمن بر مؤمن آن است که 1- هر گاه مریض شود از او عیادت کند. 2- وقت مرگ در تشییع جنازه‏اش شرکت نماید. 3- موقع عطسه کردن به او دعا کند. 4- دعوت او را بپذیرد.

58- باب نحوه دعا کردن براى عطسه و پاسخ دادن‏

1-^[6] سعد بن ابى خلف گوید: امام باقر (ع) عطسه کرد به آن حضرت گفته شد «یرحمک اللَّه» (رحمت خدا بر تو باد). امام در پاسخ فرمود: «

یغفر اللَّه لکم و یرحمکم‏

» (خدا شما را بیامرزد و رحمت کند). هر گاه شخصى در نزد او عطسه مى‏کرد مى‏فرمود:

«یرحمک اللَّه عزّ و جلّ»

. 2-^[7] امام محمّد باقر (ع) فرمود: هر گاه شخصى عطسه کند باید بگوید:

«الحمد للَّه لا شریک له»

(سپاس خدایى را که شریکى براى او نیست) و کسى که براى او دعا مى‏کند باید بگوید: «یرحمک اللَّه»

(خدا تو را رحمت کند). و عطسه‏کننده در پاسخ بگوید:

«یغفر اللَّه لک و لنا»(خدا تو و ما را بیامرزد). (و آن حضرت فرمود) از رسول خدا در باره آیه‏اى از قرآن‏

                 آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام (ترجمه وسائل )، ص: 75

 یا چیزى که در آن نام خدا باشد سؤال شد، فرمود: هر چه نام خدا و یاد خداى عزّ و جلّ در آن باشد نیکوست.

3-^[8] در کتاب خصال شیخ صدوق از حضرت على (ع) نقل شده است: هر گاه کسى از شما عطسه کرد پس برایش دعا کنید و بگویید: «یرحمکم اللَّه»(خدا شما را بیامرزد). و او بگوید:

«یغفر الله لکم و یرحمکم» (خدا شما را بیامرزد و رحمت کند). زیرا خداوند فرموده است: «چون کسى به شما تحیّت گفت، پس تحیّت دهید به خوبتر از آن یا ردّ کنید همان را»^[9]

61- باب استحباب تکرار دعاى عطسه‏هاى پى در پى تا سه مرتبه‏

1-^[10] امام باقر (ع) فرمود: هر گاه شخصى تا سه مرتبه عطسه کند به او دعا کن و اگر بیشتر شد دعا لازم نیست.

2-^[11] امام جعفر صادق (ع) نقل کرده است که حضرت على (ع) فرمود: براى عطسه‏کننده تا سه مرتبه‏

«یرحمکم اللَّه» بگو و اگر از سه مرتبه تجاوز کند نیازى به دعا نیست.

3-^[12] در حدیث دیگرى آن حضرت فرموده است: اگر از سه عطسه تجاوز کند به او گفته شود «شفاک اللَّه»

آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام (ترجمه وسائل )، ص: 77

(خدا تو را شفا دهد) زیرا آن عطسه در اثر بیمارى است.

63- باب استحباب صلوات بر محمّد و خاندانش براى کسى که عطسه مى‏کند یا مى‏شنود

1-^[13] ابن ابى عمیر از یکى از دوستانش نقل کرده است: مردى نزد امام باقر (ع) عطسه کرد و گفت‏ «الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ» امام (ع) به او دعا نکرد و فرمود: «از حقّ ما کاست». سپس گفت هر گاه کسى از شما عطسه کند بگوید:

«الحمد للَّه ربّ العالمین، و صلّى اللَّه على محمد و اهل بیته». آن مرد این دعا را گفت و امام براى او دعا کرد.

2-^[14] امام صادق (ع) فرمود: هر که عطسه‏اى بشنود و «الحمد للَّه» بگوید و صلوات بفرستد به درد چشم و درد دندان گرفتار نخواهد شد؛ سپس فرمود: اگر عطسه‏اى بشنوى این دعا را بگو اگر چه بین تو و او دریایى فاصله باشد.

 

3-^[15] جابر گوید: امام باقر (ع) فرمود: عطسه نیکوست، به جسم فایده مى‏رساند و خداى عزّ و جلّ را به یاد مى‏آورد، به امام گفتم در نزد ما گروهى هستند که مى‏گویند: براى پیامبر نصیبى از دعاى عطسه نیست، امام فرمود: اگر دروغ بگویند شفاعت محمّد (ص) به آنها نخواهد رسید.‏

آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام (ترجمه وسائل )، ص: 79

4-^[16] امام صادق (ع) فرمود: هر کس عطسه کند و دستش را بر تیغه بینى بگذارد و بگوید:

«الحمد للَّه ربّ العالمین، حمدا کثیرا کما هو اهله، و صلّى اللَّه على محمّد النبىّ و آله و سلّم»

سپاس و ستایش فراوان خداى را که پروردگار جهانیان و شایسته حمد است، و درود خدا بر پیامبر و خاندانش، پرنده کوچکى از بینى او خارج شده تا زیر عرش پرواز مى‏کند و تا روز قیامت براى او طلب آمرزش مى‏نماید.

66- اگر گفتارى با عطسه مقارن باشد جایز است آن عطسه را دلیل بر راستى سخن گوینده دانست‏

1-[17] امام صادق (ع) از پیامبر (ص) نقل فرموده است: عطسه دلیل بر راستى گفتار گوینده است.

2-[18] و نیز آن حضرت از پیامبر (ص) نقل فرموده است: اگر کسى سخن بگوید و در همان حال فردى عطسه بزند گواه بر درستى گفتار اوست.

نام کتاب: آداب معاشرت از دیدگاه معصومان علیهم السلام( ترجمه وسائل الشیعة)

نویسنده: شیخ حر عاملى، محمد بن حسن‏

تاریخ وفات مؤلف: 1104 ق‏

مترجم: فارابى، محمد على و عباسى على کمر، یعسوب‏

محقق / مصحح: ندارد

موضوع: اخلاق‏

زبان: فارسى‏

تعداد جلد: 1

ناشر: آستان قدس رضوى. بنیاد پژوهشهاى اسلامى‏

---

[1] ( 4)( باب 57:) اصول کافى، ص 617( العطاس و التّسمیت).

[2] ( 5) اصول کافى، ص 617( العطاس و التّسمیت).

[3] ( 6) اصول کافى، ص 617( العطاس و التّسمیت).

[4] ( 4) اصول کافى، ص 617( العطاس و التسمیت).

[5] ( 5) اصول کافى، ص 617( العطاس و التسمیت).

[6] ( 1)( باب 58:) اصول کافى، ص 618( العطاس).

[7] ( 2) اصول کافى، ص 618( العطاس).

[8] ( 3) خصال صدوق، ج 2، ص 168.

[9] ( 4)\i وَ إِذا حُیِّیتُمْ بِتَحِیَّةٍ فَحَیُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها أَوْ رُدُّوها،\E نساء/ 86

[10] ( 6)( باب 61:) اصول کافى، ص 619.( العطاس)

[11] ( 7) خصال صدوق، ص 63.

[12] ( 8) خصال صدوق، ص 63.

[13] ( 1)( باب 63:) اصول کافى، ص 618 و 619( العطاس).

[14] ( 2) اصول کافى، ص 618 و 619( العطاس).

[15] ( 3) اصول کافى، ص 618 و 619( العطاس).

[16] ( 4) اصول کافى، ص 618( العطاس).

[17] ( 2)( باب 66:) اصول کافى( العطاس).

[18] ( 3) اصول کافى( العطاس).