امام رضا علیه السلام می فرمایند

امام‏ رضا علیه‏ السلام‏ فرمود: خداى تعالى فرماید: اى پسر آدم بخواست من است که تو هر چه براى خود خواهى توانى خواست و بنیروى من است که واجبات مرا انجام میدهى و بنعمت من است که بر نافرمانیم‏ توانا میشوى، من ترا شنوا، بینا، توانا ساختم، هر نیکى که بتو رسد از جانب خداست و هر بدى که بتو رسد از خود تو است و این براى آنست که من بکارهاى نیک تو از خودت سزاوارترم و تو بکارهاى زشتت از من سزاوار ترى و علت این آنست که من از آنچه میکنم بازخواست نشوم ولى مردم بازخواست شوند.

 

شرح‏

- انسان با نیرو و نعمتى که خدا باو عطا فرمود راه میرود و مى‏بیند و میشنود ولى باختیار خود گاهى راه مسجد و زمانى طریق میخانه میسپارد و در هر دو صورت نیروى گام برداشتنش از خداست ولى باید انسان مسجد رفتنش را بخدا نسبت دهد و میخانه رفتنش را بخود زیرا که مسجد رفتنش بنیرو و بتوفیق و لطف خاص او باشد و ذات او خیر محض است ولى میخانه رفتنش از نظر اینکه نیرو و قدرت از خداست و آن نیرو را براى صرف در راه طاعت باو داده و بدان امر فرموده است ولى بنده آن را از راه مستقیم خود منحرف کرده و در راهیکه او نهى فرموده مصرف کرده است پس سزاوارست که بخود او انتساب یابد سپس بطور تفریع یا تعلیل میفرماید «من از آنچه میکنم بازخواست نمیشوم و مردم بازخواست شوند» زیرا آنچه او کرده خلقت بنده و اعطاء قدرت و اختیار است نسبت بوى که همه خیر است و احسان و نباید از آن بازخواست نمود ولى آنچه بنده نافرمان بجا آورده صرف کردن نعمت منعم و خالق خویش است در راه خلاف رضاى او و ناسپاسى و کفران نسبت بوى که عقلا موجب بازخواست و سؤالست

أصول الکافی / ترجمه مصطفوى، ج‏1، ص: 210

خلاصه کلام : گندکاری ها و اشتباهات و خودخواهی هایتان را گردن سرنوشت ، خدا خواسته و تقدیر نیندازید ، خداوند تمام نعمتها را برای انجام کارهای خیر و نیکی و خوبی به ما داده چون ذات خداوند از هر گونه شر و بدی پاک است ، این ما هستیم که آن را در راه بد استفاده می کنیم و خداوند این را نخواسته است ..